Zinken gewichten


Zink kennen we vooral van regenpijpen en dakgoten. Zink is een vrij zacht en bros materiaal en daarom is het niet ideaal voor het maken van gewichten. Toch zijn er tijden geweest dat er zinkengewichten gemaakt werden.

Bijzonder
Door de eeuwen heen worden gewichten gemaakt van allerlei materialen, van steen, brons, lood, aardewerk, ijzer, messing, nikkel en in bijzondere gevallen werd glas, aluminium, zilver, goud, gebruikt. Zo ook zink. Gewichten van zink werden vervaardigd in tijden van schaarste aan materiaal en niet alleen in Nederland maar ook in de landen om ons heen en met name in de eerste en tweede wereldoorlog.

Om maar met de deur in huis te vallen tijdens de beide wereld oorlogen had men behoefte aan grote hoeveelheden koper, messing, nikkel en lood ten behoeve van de oorlogsindustrie. Er ontstond in het door de Duitsers bezette gebieden een tekort aan deze materialen. De bezetter ging zelfs zover dat  voorwerpen vervaardigd van die materialen zoals kerkklokken, siervoorwerpen, kranen, koperen / messing gewichten, etc. ingeleverd moesten worden om omgesmolten te worden tot oorlogstuig.

Als plaatsvervangend materiaal voor bronzen en messing gewichten gebruikte men het eigenlijk te zachte materiaal voor gewichten: zink. Maar zink is de beste twee andere materialen die men ook gebruikte voor het vervaardigen van gewichten namelijk; ijzer (roest) en porselein (kunnen stukjes afgestoten worden).
 

                             

Blok met zinken knopgewichten van 1 kilogram t/m 5 gram, gewone weging, 1x kantoormerk 5 = ’s-Gravenhage, fabrikant Haagsche Balansen- en Gewichtenfabriek N.V. te ’s-Gravenhage, geijkt met de jaarletter q van
1944 -1945 (1x). Het gewicht van 1 kilogram is overigens 16x geijkt met de jaarletters en -cijfers q van 1944 -1945 t/m 84 van 1984 (16 x).

Knopgewichten 1941-1945, zinken gewichten
Gedurende de periode 1941-1945 mochten de cilindrische zinken knopgewichten worden vervaardigd met een massa van 2, 1 kilogram, 500, 200, 100, 50, 20, 10, 5, 2 en 1 gram.

Waarschijnlijk heeft men zich bij de vervaardiging van de zinken gewichten beperkt tot de massa’s van
1 kilogram t/m 1 gram. Een zinken knopgewicht van 1 kilogram wordt zelden gevonden.

Zinken knopgewichten van 2 kilogram zijn tot nog toe onbekend.

Gedurende de periode 1941-1945 werden de volgende opschriften op de zinken gewichten aangebracht: kilogram
(= 1000 gram of 1 kilogram), gram (= gram) en g (= gram, op gewichten van 50 gram en minder). De opschriften werden met kleine letters geschreven, zonder punt.