Gewichten fabrikanten


Per 01-01-1870 werd voorgeschreven dat op een gewicht de naam of het merkteken van de fabrikant en/of handelaar/verkoper moest worden aangebracht. Op exemplaren van vóór 1870 zal een dergelijk merk dus niet voorkomen. Ook handelaars konden hun merken gebruiken. Vanaf 1912 bleef een fabrieksmerk verplicht en werd een handelaarsmerk verboden.
In plaats van het merk van de fabrikant, handelaar of verkoper worden ook een of meerdere eigendomsmerken aangetroffen. Hoewel dit lange tijd niet was toegestaan, is in 1975 besloten om het aanbrengen van eigendomsmerken onder bepaalde restricties weer toe te staan op gewichten voor gewone weging.
Hierna zijn, op alfabetische volgorde, de tot nu toe bekende en onbekende fabrikanten van en fabrieksmerken op messing gewichten vermeld. De lijst is niet uitputtend, er zullen vermoedelijk nog onbekende fabrieksmerken ontdekt worden.
Het jaar van eerste en laatste aanbieding is, voor zover bekend, vermeld.

Deze pagina is weergegeven in twee delen;
Deel 1 bekende fabrikanten van fabrieksmerken op messing gewichten
Deel 2 fabrikanten van fabrieksmerken op messing gewichten die in 2020 nog niet bekend waren

 

   Alvoba N.V., Driebergen
Alvoba N.V. fabriceerde het zogeheten Alvoba-gewicht. Dat was een bakkerijgewicht bestaande uit een hoofdgewicht waarin een lange staaf was bevestigd. Over die staaf konden ringgewichten geschoven worden. De naam Alvoba N.V werd later gewijzigd in Frenkel en van Zanten te Utrecht.
Merk a is aangetroffen op de hoofd- en op de ringgewichten.
Merk b is nog nooit aangetroffen. Dit merk zou tussen 1959 en 1962 misschien op ringgewichten uit die tijd zijn gebruikt.
Merk c is mogelijk vals, het is aangetroffen op de ringgewichten van een waarschijnlijk vals bakkerijgewicht.
Jaar van eerste aanbieding: 1947.
Jaar van laatste aanbieding: 1962.
 

   Amersfoort van H.M., Utrecht
Jaar van eerste aanbieding: 1873.
Jaar van laatste aanbieding: 1883.
 

   Amersfoort van S., Gorinchem
Jaar van eerste aanbieding: 1870.
Jaar van laatste aanbieding: 1902.
 

   Anjema J.
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Leeuwarden, ijkkantoornummer 15.
Jaar van eerste aanbieding: 1876.
Jaar van laatste aanbieding: 1876.
Van de fabrikant J. Anjema zijn weinig gegevens bekend. Hij wordt genoemd in de periode 1875-1880.

   Automatic Screwworks, Nijmegen
Jaar van eerste aanbieding: 1909.
Jaar van laatste aanbieding: 1927.
 

   Becker en Buddingh, Arnhem
Jaar van eerste aanbieding: 1866 (toen nog zonder fabrieksmerk).
Jaar van laatste aanbieding: 1883.

   Becker's Sons, Rotterdam
Dit fabrieksmerk werd in drie verschillende afmetingen afgeslagen.

   

Het bedrijf werd in 1872 door J.J. Becker en H.L. Becker opgericht als
Becker's Sons te Rotterdam. Becker's Sons verwierf grote bekendheid met haar weegwerktuigen. In afzonderlijke ruimten werden tevens gewichten gefabriceerd en gejusteerd.
In 1914 werd er een filiaal geopend in Brummen. Gewichten werden vanaf toen aangeboden aan de ijkkantoren te Arnhem en Rotterdam, met respectievelijk de ijkkantoornummers 3 en 6.
In 1919 is het hele bedrijf officieel overgeplaatst naar Brummen, maar ook na 1919 werden er nog gewichten ter ijk aangeboden aan het ijkkantoor te Rotterdam.
In 1967 is de firma overgenomen. De productie ging toen verder onder de naam Simmonds N.V. te Brummen.
Jaar van eerste aanbieding: 1874.
Jaar van laatste aanbieding: 1967.

   Bergen van, Heiligerlee
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Groningen, ijkkantoornummer 17.
Jaar van eerste aanbieding: 1878.
Jaar van laatste aanbieding: 1878.

   Becker J. (Julian) H.
N.V. Balansen- en Gewichtenfabriek J.H. Becker, Delft

Jaar van eerste aanbieding: 1926.
Jaar van laatste aanbieding: 1946.
 

   Folkert Veenstra
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Leeuwarden, ijkkantoornummer 15.
Jaar van eerste aanbieding: 1870.
Jaar van laatste aanbieding: 1874.

   Gamper-Murrhardt T., Duitsland
Importeur: G.J.J. Bouman te Rotterdam.
Jaar van eerste aanbieding: 1931.
Jaar van laatste aanbieding: 1931.

     Gerven van, Den Bosch
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te 's-Hertogenbosch, ijkkantoornummer 1.
De firma Van Gerven voerde het linker merk vanaf 1872 t/m 1875, en het rechter merk vanaf 1876 t/m 1877.
Jaar van eerste aanbieding: 1872.
Jaar van laatste aanbieding: 1877.

   Goedhals, Amersfoort
Deze fabrikant liet in 1925 een messing gewicht van 5 kilogram ijken te Utrecht, ijkkantoornummer 14.
Jaar van eerste aanbieding: 1925.
Jaar van laatste aanbieding: 1925.

   Haagse Balansen en Gewichtenfabriek N.V., Den Haag
De firma was gevestigd te Den Haag, en met ingang van 1980 te Rotterdam.
Jaar van eerste aanbieding: 1918.
Jaar van laatste aanbieding: 1980.
De verkoop van de voorraad en het ter ijk aanbieden van gewichten ging echter door tot omstreeks 1991.

   Heins J., Leeuwarden
Jaar van eerste aanbieding: 1870.
Jaar van laatste aanbieding: 1895.

Fabrieksmerk onbekend
Koch, Den Haag
Jaar van eerste aanbieding: 1881.
Jaar van laatste aanbieding: 1881.

   Helders A. Rotterdam
A. Helders was geen fabrikant maar een verkoper van gewichten.
Jaar van eerste aanbieding: 1883.
Jaar van laatste aanbieding: 1883.

   Helsdingen van C., Utrecht
Jaar van eerste aanbieding: 1877.
Jaar van laatste aanbieding: 1883.

   Houtgraaf H., Dordrecht
Jaar van eerste aanbieding: 1928.
Jaar van laatste aanbieding: 1936.

   Jacobson v.d. Berg, Rotterdam (buitenlands fabricaat)
Jaar van eerste aanbieding: 1933.
Jaar van laatste aanbieding: 1936.


Fabrieksmerk op gewichten geijkt door een onbekend ijkkantoor.
Jaar van eerste aanbieding: 1875.
Jaar van laatste aanbieding: 1875.

   Kester (Banketfabriek), Schiedam
Deze fabrikant vervaardigde messing gewichten met een bijzondere constructievorm voor gebruik in afweegmachines.
Jaar van eerste aanbieding: 1971.
Jaar van laatste aanbieding: 1972.

   Keverling & Co, Joure
Jaar van eerste aanbieding: 1883.
Jaar van laatste aanbieding: 1922.

   Kleinefeldt C.T.X., Mook
Deze fabrikant bood gewichten aan bij de volgende ijkkantoren:

  • in 1888 bij het ijkkantoor te Dordrecht, ijkkantoornummer 8
  • in 1888 bij het ijkkantoor te Arnhem, ijkkantoornummer 3
  • in 1888, 1889, 1893 en 1896 bij het ijkkantoor te Nijmegen, ijkkantoornummer 4
  • in 1891 bij het ijkkantoor te Amsterdam, ijkkantoornummer 9
  • in 1893 bij het ijkkantoor te Den Haag, ijkkantoornummer 5
  • in 1908 bij het ijkkantoor te Maastricht, ijkkantoornummer 19
    Jaar van eerste aanbieding: 1888.
    Jaar van laatste aanbieding: 1908.
     

   Koek en Cie, Rotterdam
Deze fabrikant bood gewichten aan bij de ijkkantoren te Rotterdam en Dordrecht, met respectievelijk de ijkkantoornummers 6 en 8.
Jaar van eerste aanbieding: 1881.
Jaar van laatste aanbieding: 1883.

   Kraan C., Utrecht
Jaar van eerste aanbieding: 1883.
Jaar van laatste aanbieding: 1883

.   Lang de P., Leeuwarden
Jaar van eerste aanbieding: 1883.
Jaar van laatste aanbieding: 1883.

   Lambriex J.G., Maastricht
Deze fabrikant fabriceerde zijn gewichten in Mechelen (België).
Jaar van eerste aanbieding: 1870.
Jaar van laatste aanbieding: 1878.

   Lammerts van Bueren H.G., Utrecht
Jaar van eerste aanbieding: 1883.
Jaar van laatste aanbieding: 1883.

   Leon Zwiebel, Saverne (Frankrijk)
De importeurs zijn de firma’s Keylard te Amsterdam en Van Vughts Concern te Amsterdam. Het betreft gewichten van het internationale model.
Jaar van eerste aanbieding: 1973.
Anno 2020 produceert deze fabrikant nog steeds gewichten.

   Linderman W., Amsterdam
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Amsterdam, ijkkantoornummer 9.
Jaar van eerste aanbieding: 1871.
Jaar van laatste aanbieding: 1877.

   Louwmans & Co, Sneek
Deze fabrikant bood gewichten aan bij de ijkkantoren te Amsterdam, Assen en Leeuwarden, met respectievelijk de ijkkantoornummers 9, 18 en 15.
Medio 1903 is het bedrijf overgeplaatst naar Wenum bij Apeldoorn. Dat gebeurde omdat de vele gebouwen aan de Gedempte Pol te Sneek niet goed aan de eisen van de Arbeids- en veiligheidswet aangepast konden worden.
In Wenum betrok de firma een voormalige levensmiddelenfabriek. De daar vervaardigde gewichten werden aangeboden bij de ijkkantoren te Arnhem en Zwolle, met respectievelijk de ijkkantoornummers 3 en 16. In onder meer 1909 en 1910, zijn er door A.T. Pyttersen gewichten van dit fabricaat aangeboden bij het ijkkantoor te Den Haag, ijkkantoornummer 5.
Jaar van eerste aanbieding: 1870.
Jaar van laatste aanbieding: 1910.

   Marius J.C. Th., Utrecht
Jaar van eerste aanbieding: 1883.
Jaar van laatste aanbieding: 1883.

   Metaalgieterij ‘Nederland’, Nijmegen
Jaar van eerste aanbieding: 1920.
Jaar van laatste aanbieding: 1922.

   Metaalwarenfabriek en Kopergieterij ‘Het Anker’, Hardinxveld
Jaar van eerste aanbieding: 1920.
Jaar van laatste aanbieding: 1930.

   Mulder L., Groningen
Jaar van eerste aanbieding: 1933.
Jaar van laatste aanbieding: 1934.

   Olland H., Utrecht
Jaar van eerste aanbieding: 1883.
Jaar van laatste aanbieding: 1883.

      Pieters B.
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Groningen, ijkkantoornummer 17.
Na 1871 werden de merken a en b gebruikt.
Jaar van eerste aanbieding: 1870.
Jaar van laatste aanbieding: 1875.

   Reijers H.J., Amsterdam
Jaar van eerste aanbieding: 1941.
Jaar van laatste aanbieding: 1946.

   Reijers en Zoon N.V., Amsterdam
Jaar van eerste aanbieding: 1948.
Jaar van laatste aanbieding: 1953.

   Rijksen P., Utrecht
Jaar van eerste aanbieding: 1868 (toen nog zonder fabrieksmerk).
Jaar van laatste aanbieding: 1883.

   Schierenbeck J.F., Arnhem
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Arnhem, ijkkantoornummer 3.
Het fabrieksmerk met de letter S is alleen in 1870 gebruikt. Minder dan een jaar later werd het ‘klavertje’, in de vorm van de merken a en b, gehanteerd.
Jaar van eerste aanbieding: 1870.
Jaar van laatste aanbieding: 1917.

   Schruiteekamp I., Utrecht
Jaar van eerste aanbieding: 1870.
Jaar van laatste aanbieding: 1883.

 

   Swarte G., Groningen
Fabrieksmerken op gewichten geijkt te Groningen, ijkkantoornummer 17.
Jaar van eerste aanbieding: 1870.
Jaar van laatste aanbieding: 1876.|
De verschillende uitvoeringen van het fabrieksmerk van G Swarte werden als volgt afgeslagen: de tekst G Swarte op de grotere gewichten, de letters GS werden op de gewichten van 5 en 2 gram gevonden, en de letter S in een ruit, in gebruik per 23-09-1876, werd eveneens op de kleinere gewichten afgeslagen.

Gerardus Alexander Swarte werd op 16-03-1815 te Groningen geboren.
Hij was ongehuwd en was in Groningen gevestigd. Volgens het Adresboek Groningen van 1880 woonde hij in de Pelsterstraat F28, waar hij als kopergieter te boek stond.
G. Swarte overleed op 19-03-1890 te Groningen, en was ook toen nog als kopergieter geregistreerd.

   Swenker I.T., Utrecht
Deze fabrikant heeft de gieterij van C.A. Vos te Gorinchem overgenomen.
Jaar van eerste aanbieding: 1883.
Jaar van laatste aanbieding: 1883.

   Van der Meer en Schoep N.V., Rotterdam (SITOS)
Deze fabrikant maakte messing gewichten met een bijzondere constructievorm voor gebruik in bakkerijen.
Jaar van eerste aanbieding: 1970.
Jaar van laatste aanbieding: 1974.

   Veenstra, Apeldoorn
Jaar van eerste aanbieding: 1873.
Jaar van laatste aanbieding: 1885.

   Verhagen B., Brielle
De firmanaam Eegema, die staat voor Europese Eenheidsgewichtenmakerij, werd met ingang van januari 1979 gewijzigd in P.C. Heezen te Rhoon. Deze firma vervaardigt roestvaststalen gewichten van het internationale model en gewichten van eigen model met een bijzondere massawaarde.
Jaar van eerste aanbieding: 1966.
Jaar van laatste aanbieding: heden.

   Verlaan M., Utrecht
Jaar van eerste aanbieding: 1875.
Jaar van laatste aanbieding: 1883.


De initialen V.I.B. vormen een eigendomsteken, afgeslagen tegenover de massa-aanduiding op de kraag, op gewichten van het voedselvoorziening in- en verkoopbureau van het Ministerie van Landbouw en Visserij.
Jaar van eerste aanbieding: onbekend.
Jaar van laatste aanbieding: onbekend.

   Vos C.A., Gorinchem
Jaar van eerste aanbieding: 1870.
Jaar van laatste aanbieding: 1879.

   Wijk van M., Utrecht
Jaar van eerste aanbieding: 1870.
Jaar van laatste aanbieding: 1883.

   Wijk van M., Utrecht
Deze fabrikant vervaardigde ook sluitgewichten.
Jaar van eerste aanbieding: 1883.
Jaar van laatste aanbieding: 1883.

   Wingerden van H.K. (en zonen), Gorinchem
De firma van Wingerden bood onder meer gewichten aan bij de ijkkantoren te Dordrecht en Den Bosch, met respectievelijk de ijkkantoornummers 8 en 1.
De fabrieksmerken a en b werden gebruikt vóór 01-07-1913, de merken c en d vanaf 01-07-1913.
Jaar van eerste aanbieding: 1883.
Jaar van laatste aanbieding: 1933.

   Zeist van, Utrecht
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Utrecht, ijkkantoornummer 14.
Jaar van eerste aanbieding: 1870.
Jaar van laatste aanbieding: 1877.


         >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>   Deel 2    <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<
                         vanaf hier fabrikanten van fabrieksmerken op messing gewichten die in 2020

                                           nog niet bekend waren op alfabetische volgorde.
 

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op een gewicht, in 1887 geijkt te Arnhem, ijkkantoornummer 3.
Jaar van eerste aanbieding: 1887.
Jaar van laatste aanbieding: 1887.

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Dordrecht, ijkkantoornummer 8.
Jaar van eerste aanbieding: 1870.
Jaar van laatste aanbieding: 1873.

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Maastricht, ijkkantoornummer 19.
Jaar van eerste aanbieding: 1877.
Jaar van laatste aanbieding: 1877.

  of of    Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk CE op een gewicht, in 1873 geijkt te Leeuwarden, ijkkantoornummer 15.
Fabrieksmerk met de onduidelijke afslag CE of CF, op een gewicht van
5 HEKTOG, in 1871 geijkt te Leeuwarden, ijkkantoornummer 15.
Fabrieksmerk met de onduidelijke afslag CE of CB, op een gewicht van
2 HEKTOG, in 1871 geijkt te Assen, ijkkantoornummer 18.
Dit zou het fabrieksmerk van C. Braakman te Assen of van C. Becker te Leeuwarden kunnen zijn.
Jaar van eerste aanbieding: 1871.
Jaar van laatste aanbieding: 1873.

    Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Alkmaar, ijkkantoornummer 10.
Jaar van eerste aanbieding: 1883.
Jaar van laatste aanbieding: 1883.

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Maastricht, ijkkantoornummer 19.
Jaar van eerste aanbieding: 1871.
Jaar van laatste aanbieding: 1874.

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op een gewicht, in 1876 geijkt te Maastricht, ijkkantoornummer 19.
Jaar van eerste aanbieding: 1876.
Jaar van laatste aanbieding: 1876.

Fabrieksmerk onbekend
Koch, Den Haag
Jaar van eerste aanbieding: 1881.
Jaar van laatste aanbieding: 1881.

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Den Haag, ijkkantoornummer 5.
Jaar van eerste aanbieding: 1871.
Jaar van laatste aanbieding: 1871.

   Fabrikant onbekend
Gewichten van deze fabrikant werden aangeboden door de Militaire Apotheek te Amsterdam.
Jaar van eerste aanbieding: 1939.
Jaar van laatste aanbieding: 1940.

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Rotterdam, ijkkantoornummer 6.
Jaar van eerste aanbieding: 1880.
Jaar van laatste aanbieding: 1880.

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Hoorn, ijkkantoornummer 11.
Jaar van eerste aanbieding: 1870.
Jaar van laatste aanbieding: 1870.
 

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Rotterdam, ijkkantoornummer 6.
Jaar van eerste aanbieding: 1870.
Jaar van laatste aanbieding: 1874.

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op een gewicht, in 1875 geijkt te Hoorn, ijkkantoornummer 11.
Jaar van eerste aanbieding: 1875.
Jaar van laatste aanbieding: 1875.

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Amsterdam, ijkkantoornummer 9.
Jaar van eerste aanbieding: 1876.
Jaar van laatste aanbieding: 1877.

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Rotterdam, ijkkantoornummer 6.
Jaar van eerste aanbieding: 1874.
Jaar van laatste aanbieding: 1876.

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op een sluitgewicht van 5. HEKTOG. / 500G, in 1880 geijkt te Alkmaar, ijkkantoornummer 10.
Jaar van eerste aanbieding: 1880.
Jaar van laatste aanbieding: 1880.

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op gewichten, in 1871 geijkt te Rotterdam, ijkkantoornummer 6 en in 1872 geijkt te Amsterdam, ijkkantoornummer 9.
Jaar van eerste aanbieding: 1871.
Jaar van laatste aanbieding: 1872.

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Amsterdam, ijkkantoornummer 9.
Jaar van eerste aanbieding: 1870.
Jaar van laatste aanbieding: 1870.

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Utrecht, ijkkantoornummer 14.
Jaar van eerste aanbieding: 1873.
Jaar van laatste aanbieding: 1883.

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Den Bosch, ijkkantoornummer 1.
Jaar van eerste aanbieding: 1879.
Jaar van laatste aanbieding: 1881.

   Fabrikant onbekend
Fabrieksmerk op gewichten geijkt te Den Bosch, ijkkantoornummer 1.
Jaar van eerste aanbieding: 1873.
Jaar van laatste aanbieding: 1879.

Klik hier voor: IJkkantoren